Hậu quả pháp lý của việc tảo hôn

Tảo hôn là gì?
Theo khoản 8, Điều 3 Luật hôn nhân gia đình 2014, “Tảo hôn là hành vi lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật này.”
Trong đó điểm a, khoản 1 Điều 8 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định về điều kiện kể hôn như sau:
“ Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:
a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
b)…”
Như vậy, có thể thấy tảo hôn là hành vi hai bên nam nữ kết hôn với nhau khi một hoặc cả hai bên chưa đủ điều kiện về độ tuổi kết hôn theo quy định pháp luật, cụ thể, nam chưa đủ 20 tuổi, nữ chưa đủ 18 tuổi. Trên thực tế, có trường hợp tảo hôn có đăng ký kết hôn và có trường hợp tảo hôn không đăng ký kết hôn.

Hậu quả pháp lý của hành vi tảo hôn
Tảo hôn là một hành vi vi phạm pháp luật quy định trong Luật hôn nhân và gia đình 2014 cùng các văn bản pháp luật các liên quan.
Cụ thể, Khoản 2 Điều 5 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định:
“2. Cấm các hành vi sau đây:
a)…
b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn; …”
Theo quy định này, hành vi tảo hôn rõ ràng là một hành vi trái pháp luật và bị pháp luật cấm.Vậy hành vi này sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật như thế nào?

Hủy kết hôn trái pháp luật
Với trường hợp tảo hôn có đăng ký kết hôn thì hành vi kết hôn đó là trái pháp luật và có thể bị hủy khi có yêu cầu của những người có quyền yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật. Theo thủ tục Bộ luật Tố tụng dân sự quy định, Tòa án có thẩm quyền xem xét về điều kiện độ tuổi khi kết hôn để xử lý.

Khi nào hủy kết hôn trái pháp luật?
Trong trường hợp tại thời điểm Tòa án giải quyết yêu cầu hủy hành vi kết hôn trái pháp luật mà cả hai bên kết hôn đã có đủ các điều kiện kết hôn (ở trường hợp này là đủ tuổi kết hôn theo quy định) và hai bên yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án công nhận quan hệ hôn nhân đó. Trong trường hợp này, quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm các bên đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân gia đình.
Hành vi kết hôn sẽ bị hủy nếu như tại thời điểm xem xét yêu cầu hủy kết hôn, một trong hai bên không đủ điều kiện về độ tuổi hoặc một trong hai bên không yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân đó.

Hậu quả pháp lý khi hủy kết hôn trái pháp luật do tảo hôn?
Khi hành vi kết hôn trái pháp luật do hành vi tảo hôn bị hủy sẽ dẫn đến hậu quả pháp lý sau:
- Hai bên kết hôn phải chấm dứt quan hệ như vợ chồng.
- Quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ, con (Nếu hai bên đã có con với nhau) được giải quyết theo quy định về quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ, con khi ly hôn.
- Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định về giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn.

Xử phạt vi phạm hành chính
Điều 47, Nghị định 110/2013/NĐ-CP của chính phủ về hành vi xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã quy định như sau:
“Hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn
- Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn.
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi cố ý duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có quyết định của Tòa án nhân dân buộc chấm dứt quan hệ đó.”
Như vậy, có thể xử phạt hành chính hành vi tảo hôn khi Tòa án nhân dân có thẩm quyền đã ra quyết định buộc chấm dứt quan hệ vợ chồng với người chưa đủ tuổi nhưng vẫn cố ý duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật.
Ngoài ra, còn xử phạt hành chính với hành vi tổ chức tảo hôn (tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi lết hôn)

Không xử lý hình sự với hành vi tảo hôn. Xử lý hình sự với hành vi tổ chức tảo hôn:
Bộ luật Hình sự 2015 đã bỏ quy định về tội tảo hôn. Tuy nhiên, vẫn có quy định truy cứu trách nhiệm Hình sự về tôi tổ chức tảo hôn.
Cụ thể, Điều 183 Bộ luật Hình sự 2015 quy định tội tổ chức tảo hôn như sau:
“Người nào tổ chức hành vi lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm”
Theo quy định này, trường hợp tảo hôn bị xử lý hình sự khi người thực hiện hành vi tổ chức hành vi lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đủ điều kiện về độ tuổi để kết hôn đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn tiếp tục vi phạm. Theo đó, mức xử phạt được quy định là phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.

Nguồn: lawkey.vn